- επίδεση
- Η εφαρμογή επιδέσμων ως θεραπευτικό μέσο. Στην αρχαιότητα, η εφαρμογή της ήταν ευρέως διαδεδομένη, ενώ στη σύγχρονη εποχή, η σημασία της έχει περιοριστεί από τη χρήση νέων συντηρητικών και χειρουργικών μέσων θεραπείας. Η τέχνη της ε. αναπτύχθηκε ιδιαίτερα τους τελευταίους αιώνες και επιπλέον βασιζόταν σε ένα ευρύ και πολύπλοκο σύνολο κανόνων, στην επιδεσμολογία.
Μία ε. έχει σκοπό να προστατεύσει (π.χ. διάφορες πληγές) ή να ασκήσει πίεση και συνεπώς να ευνοήσει την αιμόσταση. Μπορεί επίσης να γίνει με τέτοιο τρόπο που να διευκολύνει την αποβολή βλαβερής ουσίας (δηλητηρίου) ή να συγκρατεί στη φυσιολογική θέση τους και να ακινητοποιεί οστά που είχαν μετατοπιστεί λόγω εξάρθρωσης ή κατάγματος· μπορεί, τέλος, να συμβάλει στην πλαστική τραυμάτων ή χειρουργικών τομών πλησιάζοντας τα χείλη του τραύματος ή κρατώντας σε απόσταση επιφάνειες που αιμορραγούν. Ανάλογα με το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα και την επιφάνεια εφαρμογής, χρησιμοποιούνται ταινίες ή κομμάτια υφάσματος, όπως τετράγωνο, τρίγωνο, παραλληλόγραμμο κ.ά. Οι ταινίες ή επίδεσμοι μπορεί να είναι από γάζα, πανί ή ελαστικό ύφασμα (ελαστικοί επίδεσμοι). Στο εμπόριο υπάρχουν επίδεσμοι ελαστικοί αυτοκόλλητοι οι οποίοι επιτυγχάνουν ε. εξαιρετικής σταθερότητας.
Μία ε. μπορεί να είναι απλή, όταν εκτελείται με μία μόνο περιτύλιξη της καλυπτόμενης περιοχής· σύνθετη, όταν οι περιτυλίξεις ενός και μοναδικού επιδέσμου αποτίθενται η μία πάνω στην άλλη ποικιλοτρόπως· περίπλοκη, όταν χρησιμοποιούνται περισσότεροι του ενός επίδεσμοι για την εκτέλεσή της. Σε μία σύνθετη ε. η κάθε περιτύλιξη καλύπτει συνήθως τα 2/3 του πλάτους της προηγούμενης περιτύλιξης. Εάν οι περιτυλίξεις δεν τοποθετούνται η μία πάνω στην άλλη, μιλάμε για οφιοειδή ε.· όταν οι αλλεπάλληλες περιτυλίξεις διασταυρώνονται αποκλίνοντας κατά μήκος μιας γραμμής και συγκλίνοντας στην αντίθετη γραμμή, προσδίδουν στην όλη ε. σχήμα χιαστό και η ε. αποκαλείται στάχυς· ανάστροφη ε. είναι εκείνη κατά την οποία εκτελούνται συστηματικά αναστροφές του επιδέσμου για να αυξηθεί η σταθερότητα και η ελαστικότητα της επίδεσης.
Ειδικός τύπος ε. είναι εκείνη κατά την οποία χρησιμοποιείται κόλλα ψευδαργύρου, που έχει σκοπό να περιορίσει τον σχηματισμό οιδημάτων σε άκρα που τοποθετούνται στον γύψο.
Μερικοί τύποι επίδεσης: 1) επίδεσμος με τέσσερις ουρές για στήριξη θεραπευτικών επιθεμάτων· 2) επίδεση κεφαλιού που ονομάζεται «μίτρα του Ιπποκράτη»· 3) επίδεση με περιτυλίξεις που επιθέτονται η μία στην άλλη· 4) επίδεση με περιτυλίξεις που επιθέτονται και διασταυρώνονται μεταξύ τους ή «στάχυς κατιούσης φοράς»· 5) στάχυς ανιούσaς φοράς.
* * *η (AM ἐπίδεσις) [επιδέω]η κάλυψη τραύματος ή μέρους τού σώματος με επίδεσμο για να συγκρατηθούν γάζες σε τραύμα, να συγκρατηθούν μέλη στη θέση τους ή να ασκηθεί πίεση σε ορισμένα σημεία.
Dictionary of Greek. 2013.